ประเภทของประแจที่ใช้กันทั่วไป
ประแจมีหลายรูปแบบ ซึ่งแต่ละชนิดถูกออกแบบมาให้เหมาะสมกับลักษณะงานที่แตกต่างกัน โดยประแจที่พบเห็นบ่อยได้แก่:
- ประแจปากตาย (Open-End Wrench):
มีลักษณะปลายเป็นปากเปิด ใช้สำหรับขันน็อตที่อยู่ในที่แคบ เหมาะกับการใช้งานที่ต้องการความรวดเร็ว - ประแจแหวน (Box-End Wrench):
ปลายเป็นวงแหวน มีทั้งแบบ 6 เหลี่ยมและ 12 เหลี่ยม ช่วยกระจายแรงบิดได้ดี ลดโอกาสที่น็อตจะชำรุด - ประแจเลื่อน (Adjustable Wrench):
ปากประแจสามารถปรับขนาดได้ เหมาะกับน็อตหลายขนาด จึงเป็นประแจเอนกประสงค์ที่นิยมใช้งานทั่วไป - ประแจบล็อก (Socket Wrench):
ใช้ร่วมกับลูกบล็อกหลายขนาด เหมาะสำหรับงานที่ต้องการแรงบิดสูง เช่น งานเครื่องยนต์ - ประแจหกเหลี่ยม (Hex Key / Allen Wrench):
เป็นประแจแท่งเล็ก ใช้สำหรับขันน็อตหรือสกรูหัวหกเหลี่ยม มักใช้ในงานเฟอร์นิเจอร์หรืออุปกรณ์เครื่องกล - ประแจทอร์ก (Torque Wrench):
ใช้สำหรับขันน็อตให้ได้แรงบิดตามค่าที่กำหนด เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น ในอุตสาหกรรมยานยนต์
วิธีเลือกใช้ประแจให้เหมาะสม
การเลือกใช้ประแจให้ตรงกับลักษณะงานเป็นสิ่งสำคัญ ไม่เพียงช่วยให้งานง่ายขึ้น แต่ยังป้องกันความเสียหายต่อชิ้นงานด้วย โดยพิจารณาจาก:
- ขนาดของน็อตหรือสกรู
- พื้นที่ในการทำงาน (เช่น มีพื้นที่แคบหรือไม่)
- ความต้องการแรงบิด (แรงน้อยหรือแรงมาก)
- ความแม่นยำที่ต้องการ (เช่น ต้องการกำหนดแรงบิดแน่นอน)
การดูแลและเก็บรักษาประแจ
- ทำความสะอาดประแจหลังใช้งาน เพื่อป้องกันการเกิดสนิม
- หลีกเลี่ยงการใช้ประแจผิดประเภท เช่น ใช้ประแจเลื่อนแทนประแจแหวนในการขันน็อตแน่น
- เก็บในที่แห้ง หรือในกล่องเครื่องมืออย่างเป็นระเบียบ เพื่อยืดอายุการใช้งาน
สรุป
ประแจเป็นเครื่องมือที่มีบทบาทสำคัญในการประกอบ ซ่อมแซม และบำรุงรักษาเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ การเลือกใช้ประแจให้เหมาะกับงาน ไม่เพียงแต่เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานเท่านั้น แต่ยังช่วยยืดอายุของชิ้นส่วนที่กำลังซ่อมได้อีกด้วย ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นช่างมืออาชีพหรือช่างสมัครเล่น การมีประแจคุณภาพดีติดกล่องเครื่องมือไว้ ย่อมเป็นเรื่องที่ควรทำอย่างยิ่ง
